Čelnici Saveza vezama čuvaju pozicije

Piše: Centar za istra¾ivaèko novinarstvo

Èelnici Nogometnog/Fudbalskog Saveza Bosne i Hercegovine (BiH) veæ godinama uspijevaju zadr¾ati svoje pozicije zahvaljujuæi sistemu koji ih je tu i doveo.

Procedure imenovanja omoguæile su pojedincima da obavljaju više funkcija istovremeno. S druge strane, meðusobna podrška na razlièitim nivoima i slo¾enost izbornog procesa èine promjene na vrhu gotovo nemoguæim.

Put ka vrhu bh. fudbala zapoèinje na opštinskom, kantonalnom ili podruènom nivou. Odatle se biraju èelnici entitetskih, a potom i dr¾avnog saveza.

Iako se iz klubova èesto mogu èuti kritike na raèun dr¾avnog saveza, upravo oni i nominuju veæinu tih ljudi.
Prema rijeèima Avde Kalajd¾iæa, donedavnog trenera mostarskog Vele¾a, veliki problem je u tome što se politika umiješala u sport. On ka¾e da se ljudi biraju zbog mnogih razloga, ali ne i kvaliteta, što u konaènici umanjuje sposobnost Saveza da uspješno upravlja fudbalom i razvija ga.
"Generalno, fudbal je bolestan, od podruènih, kantonalnih, preko entitetskih, do dr¾avnog saveza", ka¾e Kemal Alispahiæ, trener Jedinstva iz Bihaæa. "Mi imamo sad ljudi u fudbalu koji nemaju veze sa fudbalom, ali na¾alost, oni su na nekim kljuènim funkcijama."

A kritike ka¾u da, dok su takvi ljudi na funkcijama, nema mjesta za anga¾man bivših igraèa i legendi bh. fudbala koji rijetko zauzimaju va¾ne pozicije.

No, ne dijele svi takvo mišljenje. Prema rijeèima Hamdije Abdiæa – Tigra, ratnog komandanta i èlana Izvršnog odbora dr¾avnog saveza, postoji problem sa bivšim igraèima. Abdiæ, koji je èlan Izvršnog odbora, najva¾nijeg tijela u Savezu, ka¾e da oni samo govore o promjenama koje su potrebne bh. fudbalu, ali ne èine ništa konkretno.

"Šta ti više prièaš tamo iz Pariza? Daj, bolan, budi malo više od koristi. To što si bio fudbaler, ma ko te pita", ka¾e Abdiæ.

Sluèaj Kodro

Koliko Savez ne brine o bivšim igraèima pokazalo se kada je Izvršni odbor otpustio Mehu Kodru, legendu bh. fudbala, samo èetiri mjeseca nakon imenovanja na èelo reprezentacije.

Nekadašnji igraè slavne španske Barcelone i kapiten bh. reprezentacije otpušten je jer se usprotivio Savezu i odbio voditi nacionalni tim na prijateljsku utakmicu protiv Irana. Èelnici Saveza ¾eljeli su tu utakmicu radi novca koji je Iran trebao platiti za njeno odigravanje. Kodro je tada govorio kako dvoboj sa Iranom ne smatra najboljom pripremom za predstojeæe kvalifikacije za svjetsko prvenstvo.

Otkaz Kodri izazavao je lavinu nezadovoljstva u javnosti, zbog èega je u julu odr¾ana i izvanredna sjednica Skupštine dr¾avnog Saveza. Delegati skupštine podr¾ali su potez Izvršnog odbora. Iljo Dominkoviæ, predsjednik Saveza, ka¾e da podrška delegata predstavlja potvrdu da su èlanovi Izvršnog odbora ispravno postupili.

Njegove rijeèi potvrðuje i Munib Ušanoviæ, generalni sekretar Saveza, koji ka¾e da ljudi u dr¾avnom savezu odluke ne donose samoinicijativno, veæ usaglašavaju stavove sa savezima na ni¾im nivoima.

Meðutim, u stvarnosti bh. fudbala, usaglašavanje stavova mo¾e znaèiti usaglašavanje sa samim sobom.
Mirsad Ibrišimbegoviæ, bivši sudija i fudbaler, samo je jedan od primjera pojedinaca koji istovremeno obavljaju funkcije na više nivoa.

U novembru 2005. godine, Ibrišimbegoviæ je, kao jedan od delegata u Skupštini Nogometnog saveza Srednjobosanskog kantona (SBK), izabran za predsjednika i èlana Izvršnog odbora ovog Saveza. Skupština u èijem je sastavu bio kandidovala ga je i za èlana Izvršnog odbora saveza na dr¾avnom nivou.

Sve ostaje u porodici

Mirsad nije jedini èlan porodice Ibrišimbegoviæ u bh. fudbalu. Njegov sin Senad sudija je u Premijer ligi, a da bi došao do tog nivoa, morao je biti predlo¾en iz kantonalnog saveza èiji je predsjednik upravo njegov otac.
Njegov brat Mesud delegat je u Skupštini dr¾avnog saveza, koja imenuje èlanove Izvršnog odbora ovog saveza, u kome je donedavno bio i Mirsad. Dakle, mogao mu je dati glas podrške na izvanrednoj sjednici Skupštine saveza.

Mirsad Ibrišimbegoviæ je trenutno èlan Izvršnog odbora federalnog saveza. Poziciju u dr¾avnom savezu je napustio zbog pravila o nacionalnoj zastupljenosti. Naime, predstavnici SBK u izvršnom odboru federalnog i dr¾avnog saveza rotiraju se na tim pozicijama svake dvije godine.

Ibrišimbegoviæ nije jedini kolekcionar pozicija u bh. fudbalu. Stevo Maksimoviæ je primjer èovjeka koji je poèeo na najni¾em nivou, a sada je prisutan svugdje.
Skupština Opštinskog fudbalskog saveza Modrièa, a na prijedlog kluba Vuèjak iz Gnionice izabrala je Maksimoviæa za delegata Skupštine u Podruènom fudbalskom savezu Doboj. Na skupštini Podruènog saveza izabran je za predsjednika, te za èlana Izvršnog odbora tog Saveza. Ista Skupština ga je nominovala i za više nivoe, tako da je Maksimoviæ delegat u Skupštini Fudbalskog saveza Republike Srpske, kao i u Skupštini dr¾avnog saveza. Takoðer, èlan je i Struène sudijske komisije saveza BiH. U stvarnosti, sve to znaèi da Maksimoviæ uèestvuje u donošenju odluka na svim nivoima bh. fudbala.
Maksimoviæ ka¾e da nema namjeru napuštati niti jednu od ovih funkcija, dok god one nisu u suprotnosti sa statutom.

Meðusobna izglasavanja

Primjer iz Fudbalskog saveza Zenièko-Dobojskog kantona (ZDK) pokazuje kako na ni¾im nivoima isti ljudi obavljaju gotovo sve funkcije, ali predstavljaju savez i na višim nivoima.

Nurija Èabaravdiæ, Ivica Æuriæ, Safija Mahmiæ i Zaim Mujezinoviæ predstavljaju fudbalski savez ZDK u Skupštini dr¾avnog saveza. Èabaravdiæ, Æuriæ i Mujezinoviæ su i èlanovi Izvršnog odbora Fudbalskog saveza ZDK, dok je Safija Mahmiæ generalani sekretar tog Saveza.

Kao skupštinski delegati, oni mogu odluèivati o povjerenju Izvršnom odboru dr¾avnog saveza èiji je èlan Sulejman Èolakoviæ, njihov kolega iz saveza ZDK u kojem obavlja funkciju predsjednika i èlana Izvršnog odbora. Osim toga, Èolakoviæ, Mujezinoviæ i Æuriæ, kao i veæina èlanova Izvršnog odbora fudbalskog saveza ZDK su i delegati u skupštini tog Saveza.

Isti je sluèaj i u Fudbalskom Savezu Kantona Sarajevo, gdje Mensud Bašiæ, inaèe zamjenik predsjednika fudbalskog kluba Sarajevo, zauzima pozicije u Skupštini i Predsjedništvu, ali je i èlan Izvršnog odbora dr¾avnog Saveza.

Èolakoviæ ka¾e da ne vidi problem u svemu ovome, jer po starom statutu èlanovi Izvršnog odbora mogu biti i èlanovi Skupštine. Meðutim, novi statut to ne dozvoljava. Kao da višestruko obavljanje funkcija i moguænost razmjene glasova nisu dovoljno zbunjujuæi, javlja se još komplikacija u strukturi saveza. Entitetski savezi su uglavnom uskladili svoje statute sa novim dr¾avnim, ali svi kantonalni još nisu, iako su imali obavezu.

Razlièita tumaèenja

Prema novom statutu dr¾avnog Saveza, predsjednik Saveza predsjedava Skupštinom, ali nema pravo da glasa. Meðutim, statut Fudbalskog saveza RS ipak dozvoljava da èlanovi predsjedništva budu i skupštinski delegati koji mogu glasati.
"Bez obzira na tumaèenja, za nas je nelogièno da neko predsjedava nekim organom, a da nije èlan", ka¾e Rodoljub Petkoviæ, generalni sekretar Saveza RS. Prema njegovim rijeèima, mnogi ljudi obavljaju više funkcija, jer nema dovoljno kvalitetnih fudbalskih radnika koji bi ih mogli preuzeti. "Teško je naæi ljude koji imaju odreðeni fudbalski rejting, iskustvo, znanje, pa da onda ka¾emo – on ne mo¾e biti ovdje ako mo¾e ondje itd", ka¾e Petkoviæ.

Èolakoviæ ka¾e da situacija u bh. fudbalu nije loša kao što se èesto prikazuje. "To je najzreliji dio tkiva u BiH, u slo¾enoj dr¾avi. To je jedini segment ¾ivljenja koji nema nikakvih problema", ka¾e Èolakoviæ.

Ivica Barbariæ se ne sla¾e s tim i ka¾e da problem le¾i u tome što meðu ljudima koji vode bh. fudbal ima onih koji tu ne pripadaju.

"Oni su stvorili ovaj sustav koji imamo i njima taj sustav odgovara. To je jako teško promijeniti. Ne vidim zdravih snaga. To je sve nekakvo poltronstvo da bi se došlo do nekih osobnih interesa", ka¾e Barbariæ.